Ιερός Ναός Άγιος Χαράλαμπος

Ιστορικό πλαίσιο του Ιερού Ναού Αγίου Χαραλάμπους

Ο Ιερός Ναός του Αγίου Χαραλάμπους βρίσκεται στον παλαιό οικισμό Ζάρακες της Εύβοιας.Η κατασκευή του ναού χρονολογείται πιθανόν στον 19ο αιώνα, την περίοδο της Ύστερης Οθωμανικής κατοχής. Πρόκειται για έναν μονόχωρο, ξυλόστεγο ναό με ημικυκλική αψίδα. Αρχικά, λειτουργούσε ως ενοριακός ναός, αλλά εξυπηρετούσε και τις ανάγκες του κοιμητηρίου της περιοχής.

Αρχιτεκτονικά και καλλιτεχνικά χαρακτηριστικά

Το πιο χαρακτηριστικό στοιχείο του ναού είναι το ξυλόγλυπτο τέμπλο από δρυ, το οποίο φέρει επιρροές από την ηπειρώτικη τεχνοτροπία της εποχής. Το τέμπλο διαθέτει βυζαντινές εικόνες με έντονο θρησκευτικό και καλλιτεχνικό περιεχόμενο. Η εξωτερική αρχιτεκτονική είναι λιτή και ορθοκανονική, με χρήση φυσικής πέτρας ή γύψου. Η αντίθεση μεταξύ της απλότητας της εξωτερικής όψης και της πλούσιας εσωτερικής διακόσμησης δημιουργεί ένα ισορροπημένο και αρμονικό σύνολο.

Ιστορική σημασία της περιοχής

Ο οικισμός Ζάρακες έχει αρχαίες ρίζες και συνδέεται με το όνομα Ζάρετρα ή Ζάρητρα, που αναφέρεται και από τον Παυσανία. Μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα, το χωριό ήταν κατοικημένο, αλλά οι κάτοικοι μετεγκαταστάθηκαν στο «Νέο Χωριό» λόγω της νέας οδικής αρτηρίας. Ο παλιός οικισμός, γνωστός ως Μαχαλάς, διατηρεί ακόμη την παραδοσιακή του αρχιτεκτονική και φιλοξενεί τον ναό, ο οποίος στέκει ως μνημείο τοπικής ιστορίας και πολιτισμού.

Θρησκευτική και κοινωνική διάσταση

Ο Άγιος Χαράλαμπος είναι ο πολιούχος του χωριού και η γιορτή του στις 10 Φεβρουαρίου ήταν σημαντική για τους κατοίκους. Ο ναός λειτουργούσε ως τόπος λατρείας για την κοινότητα, όπου τελούνταν λειτουργίες, μνημόσυνα και εορτασμοί. Η αγιογραφική διακόσμηση του τέμπλου μαρτυρά την πνευματική ζωή των κατοίκων σε δύσκολες εποχές, όπως η Τουρκοκρατία και η μετάβαση στην ελευθερία.

Πολιτιστική και αρχαιολογική αξία

Ο Ιερός Ναός του Αγίου Χαραλάμπους προστατεύεται από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Εύβοιας ως πολιτιστικό μνημείο με κωδικό 5471. Η διατήρηση και ανάδειξή του συμβάλλουν στην κατανόηση της τοπικής ιστορίας και θρησκευτικής παράδοσης. Σήμερα, ο ναός προσελκύει επισκέπτες και ντόπιους, που εκτιμούν την ιστορική και καλλιτεχνική του αξία. Ο Άγιος Χαράλαμπος στους Ζάρακες παραμένει ζωντανό κομμάτι της πολιτιστικής κληρονομιάς της περιοχής.